Narodni muzej Zrenjanin: Dobrovoljci srednjeg Banata u Prvom Svetskom Ratu
Piše: Duška Kolarov, Narodni muzej Zrenjanin
Foto: Narodni muzej Zrenjanin
U Zrenjaninu (nekada Velikom Bečkereku, pa Petrovgradu) godine 1918, 31.oktobra osnovano je Narodno veće, čime je zapravo prvi put i ozvaničena težnja prečanskih Srba za prisajedinjenje matici – Srbiji. Ubrzo nakon toga, 17. novembra 2018.g. grad je oslobođen ulaskom Gvozdenog puka brigadira Ristića. Danas Zrenjaninci sa ponosom taj dan obeležavaju kao Dan grada.
Tim povodom na 99. godišnjicu oslobođenja Velikog Bečkereka (danas Zrenjanina), Narodni muzej Zrenjanin upriličio je izložbu pod nazivom Dobrovoljci srednjeg Banata u Prvom svetskom ratu.
-Izložba predstavlja doprinos Narodnog muzeja Zrenjanin kulturi sećanja i pamćenja na slavne i teške događaje iz Velikog rata, ali prevashodno sećanje na dobrovoljce, ljude koji su se u srpskoj vojsci našli po sopstvenom izboru iz patriotskih, rodoljubivih i nacionalnih pobuda. Ona je ujedno i podsećanje da su i Srbi srednjeg Banata dali znatan doprinos pobedi srpske vojske u Prvom svetskom ratu, nacionalnom oslobođenju, kao i ujedinjenju srpskog naroda i
stvaranju jugoslovenske države 1918.godine. Postavka se sastoji iz dva segmenta: Prvi se odnosi na tradiciju dobrovoljstva i dobrovoljstvo srednjeg Banatana do Velikog, odnosno Prvog svetskog rata. Drugi segment, po kome izložba i nosi naziv, govori o dobrovoljcima srednjeg Banata u Prvom svetskom ratu- onima koji su živeli na ovim prostorima do Velikog rata. – kaže za naš portal autorka izložbe Vladislava Ignjativ, istoričar i kustos Narodnog muzeja Zrenjanin.
Za potrebe izložbe, potomak dobrovoljca Obrada Hornjaka ustupio je zrenjaninskom muzeju odličja svog višestruko odlikovanog dede. Novica Hornjak sa ponosom govori:
-Odrastao sam sa dedinim pričama o Velikom ratu, kroz koje se, tek sada shvatam, lomila sva sudbina čovekove borbe između dobra i zla. Moj deda je otišao u rat kao dečak sa 16 godina, a vratio se kao zreo čovek posle šest i po godina, kojeg ni majka nije prepoznala. Sudbina ga je vodila kroz sam vir istorijskih zbivanja, bio je svedok i akter propadanja tri imperije, austrougarske, ruske i turske, kao i nastajanja novih država Čehoslovačke i Jugoslavije, a za svoje vojevanje je odlikvan visokim odličjima . Kao Čehoslovački legionar bio je poslat u Jekaterinburg, gde je zatekao stradanje porodice Romanovih. Životni put Obrada Hornjaka od odlaska u Veliki rat, vojevanje u Prvoj srpskoj dobrovoljačkoj diviziji i Čehoslovačkoj legiji, primer je da posvećenost slobodarskim idealima nadilazi nacionalne, oni su univerzalni.Obrad je sam bio najžešći protivnik rata i razaranja što je uvek isticao. Zato sam ponosan.
-Danas, gotovo vek nakon završetka Velikog rata ovom temom se bave uglavnom istoričari, dobar deo potomaka dobrovoljaca, kao i jedan manji broj njihovih poštovalaca. Izuzetan značaj za produbljivanje znanja o dobrovoljcima daje časopis Dobrovoljački glasnik, koji je, kao naslednik istoimenog časopisa između dva svetska rata počeo ponovo da izlazi 90-ih godina 20.veka. Ali, nisam u potpunosti zadovoljan odnosom prema žrtvi naših predaka od pre jednog veka. Učenici osnovnih i srednjih škola veoma malo uče o tome i kao narod nismmo u celini svesni te žrtve. – ističe istoričar Miodrag Cvetić, muzejski savetnik u penziji.
Zato je značaj zanimanja istoričara za ovu temu veoma važan za negovanje sećanja i poštovanja za sve one koji su dobrovoljno svoje živote ili godine življenja uložili u oslobođenje Srbije.
.
Оставите одговор